16.05.2011

BASIN BİLGİLENDİRME NOTU

ABD’DEKİ ULUSAL SAĞLIK ENSTİTÜSÜ (nıh) 2011 raporu YAYInLANDI; kanser sıklığı azalıyor mu?

ABD’deki Ulusal Sağlık Enstitüsü (NIH) 2011 yılında 1975-2008 yılları arasındaki istatiksel kanser veri ve gelecek yıllara ait tahminlerini yayımlamıştır. Açıklanan rapora göre 2010 yılında 43.050 insanın lösemi tanısı alacağını ve 21.840 insanın da lösemiden öleceği tahmin edilmektedir. Verileri daha detaylı incelemek gerekirse 2004-2008 yılları arasında lösemi teşhis yaşı 66 olarak bulunmuştur.

2003-2007 yılları arasında lösemiden ölüm yaşı ortalama 74 olarak bulunmuştur. %3’ü 20 yaşın altında, %3.1’i 20-34 yaşları arasında, %3.3’ü 35-44 yaşları arasında, %6.4’ü 45-54 yaşları arasında, %12.6’sı 55-64 yaşları arasında, %21.6’sı 65-74 yaşları arasında, %31.6’sı 75-84 yaşları arasında, %18.4’ü 85 yaş üzeridir.
Belirli bir zaman aralığındaki hastalık yıllık değişim oranları hesaplanabilmektedir. Raporda 1996-2009 yılları arasındaki oran hesaplanmıştır. Oranın negatif çıkması hastalık sıklığının azalıyor olduğunu göstermektedir. 1975-2004 arasında yükselişte olan sıklığın, 2004-2008 yılları arasında düşüşe geçtiği gözlemlenmiştir. ABD kanser ölüm oranlarının bu istatiksel yöntemle 1975-1980 arasında 0,6 iken 2001-2007 yılları arasında –1,3 olduğu bulunmuştur. Sağkalım ise değişik metodlar kullanılarak hesaplanmıştır. Görece sağkalım sağlıklı insan popülasyonu arasında kanserli hastaların sağkalım ölçümlerinden meydana gelir. 2001-2007 yılları arasında 17 farklı coğrafik bölgelerin verileri toplanmış ve 5 yıllık görece sağkalım %53,9 bulunmuştur.

2003-2007 yılları arasında kadınlar arasında lösemi ve cilt kanseri görülme sıklığı karaciğer, tiroid ve pankreas kanseri gibi artmıştır. En sık görülen 15 kanser tipinin yedisinde ölüm oranı, kadın ve erkeklerde ise son 5-10 yıllık dönemde azalmıştır. (Kolon ve rektum, beyin,mide ve böbrek kanserleri, hodgkin dışı lenfoma, lösemi ve miyelom)

2005-2007 oranlarına dayanarak bugün doğan insanların %1,3’nün hayatlarının herhangi bir döneminde lösemi teşhisi konabilir. 1 Ocak 2008’de ABD’de yaklaşık 253.350 lösemi hastasının hayatta olduğu bildirilmiştir.

Referans:
http://www.rerf.or.jp/radefx/late_e/leukemia.html
http://www.seer.cancer.gov/statfacts/html/leuks.html

NÜKLEER TEHDİT kapıda; nükleer tehdit ve kan kanserleri ARASINDAKİ İLİŞKİ

21. yüzyıla girerken gündelik hayatımıza her geçen gün daha fazla oranda giren, sağlık alanında kullanımı gittikçe yaygınlaşan radyasyon uygulamalarına bağlı radyasyon kazaları ve bu kazaların oluşturduğu hayatı tehdit eden sağlık sorunlarının çözümünde özellikle bizleri ilgilendiren hematopoietik kök hücre transplantasyonu, destek tedavisi ve bunlardan da öte yapılacak iş birliği ve organizasyon çok önemlidir.
İnsanoğlunun yeryüzünde radyasyondan kaçınması olanaklı değildir. Çoğunluğumuz yılda 1-2 mili Gray (mGy) radyasyona maruz kalmakta ve bu durum “bazal radyasyon” olarak adlandırılmaktadır. Radyasyon havada, toprakta ve suda olabilir. En sık maruz kalınan radyasyon kaynakları kozmik ışınlar gibi doğal kaynaklar ve yerkabuğundaki radondur. Diğerleri ise insanların kendisinin neden olduğu nükleer reaktörlerden kaynaklanan atıklardan, tanısal amaçlı kullanılan röntgen, tomografi veya mamografi cihazları veya kanser tedavisinde kullanılan radyoterapidir. Ayrıca daha ciddi radyasyon kaynakları ise nükleer kazalar, nükleer silah kullanımı veya nükleer testlerdir.
Yüksek dozda (1 Gy’in üzerinde) radyasyona kısa sürede vücudun tamamı veya büyük bir kısmının maruz kalması sonucu akut radyasyon sendromu gelişir. Radyasyona en hassas hücreler replikasyon kapasitesi yüksek olan lenfohematopoietik hücreler, bağırsak kript hücreleri ve spermatositler gibi hücrelerdir. Bu hücrelerin hassasiyeti bir takım klinik sendromlara neden olur, hematopoietik sendromun da bunların içinde önemli bir yeri vardır. Hastaların semptomlarının şiddeti, bu semptomlara neden olan radyasyon miktarına göre değişmektedir.
Bu sendrom kanser tedavisindeki bilgiler nedeniyle kolay anlaşılmaktadır. Kemik iliği transplantasyonu hazırlık tedavisinde hastalar benzer dozlarda radyasyon almaktadır, ancak bu protokollerde radyasyon genellikle bölünmüş (fraksiyone/hiperfraksiyone) dozlarda verilmektedir. Vücuttaki kök hücreler en radyosensitif hücrelerdir, küçük dozlar bu hücrelerde hasara yol açabilir. Bu sendroma “reproduktif ölüm” de denir, çünkü vücuttaki kök hücreler bölünme veya bölünememe girişimine kadar etki göstermez. Semptomlar genellikle bir hafta içinde meydana gelir ve altı haftaya kadar uzayabilir, kök hücre hasarına bağlı gelişen semptomlar kök hücreler kritik düzeye ulaşıncaya kadar devam eder.
Yüksek oranda radyasyon maruziyeti sonrası ortaya çıkan geç etki lösemidir. Japon bilim adı Takuso Yamawaki Hiroşima bombasından sonra 1940’ların sonuna doğru lösemi olgularında artışa dikkat çekmiştir. Bu da 1950’lerin başında lösemi veritabanlarının yapılanmasına neden olmuştur.
Radyasyona bağlı lösemi riskleri diğer kanserlerden iki ana alanda farklılık gösterirler. İlki lösemi oranlarında daha büyük bir popülasyonu etkilemektedir. İkinci olarak maruziyetten hemen sonra özellikle çocuklarda hastalık hızla ortaya çıkar. Maruziyetten iki yıl sonra lösemi kendini göstermeye başlar ve 6-8 yıl arasında en yüksek oranda görülür.

Japonya’da 11 Mart 2011 tarihinde gerçekleşen deprem ve tsunamiden zarar gören Fukuşima nükleer santralinden kaynaklanan felaket sonrası Türk Hematoloji Derneği, Japon Hematoloji Derneği’ne üzüntülerini ve yardım önerilerini içeren bir mektup gönderdi. Meydana gelen bu nükleer kaza, Türkiye’yi de birden fazla nedenle yakından ilgilendirmekte. Türk Hematoloji Derneği bir sivil toplum örgütü olarak 24 Kasım 2006 tarihinde GATA işbirliği ile düzenlemiş olduğu “Nükleer Kaza veya Terörist Atakta Hematopoietik Kök Hücre Transplantasyon Strateji Toplantısı”nın ardından önemli bir bilimsel belge olan “Nükleer Kaza veya Terörist Atakta Hematopoietik Kök Hücre Transplantasyon Stratejisi” isimli kitabı yayımlamıştı. İlgili kitap www.thd.org.tr adresinde yer almaktadır.

Referans: Nükleer Kaza Veya Terörist Atakta Hematopoietik Kök Hücre Transplantasyon Stratejisi Kitabı

23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı THD Sosyal Sorumluluk Projesi

Derneğimiz, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı etkinlikleri doğrultusunda 19 Nisan 2011 Salı Günü THD Yönetim Kurulu İkinci Başkanı Prof. Dr. Hale Ören ve THD Basın-Yayın Sorumlusu Bengü Timoçin’in katılımıyla Adıyaman’da sosyal sorumluluk projesi gerçekleştirmiştir. Adıyaman Tekel 75.Yıl Yatılı İlköğretim Bölge Okulu’nda eğitim gören toplam 165 öğrenciye ve Adıyaman Davuthan Köyü İlköğretim Okulu’nda toplam 50 ilköğretim ve anaokulu öğrencisine içerisinde kırtasiye malzemeleri, kitap, diş bakım seti ve kıyafet bulunan Türk Hematoloji Derneği çantaları hazırlanarak dağıtılmıştır. Bunun yanı sıra, Yatılı İlköğretim Bölge Okulu Türkçe Öğretmeni Bilal Zemin’in koordinatörlüğünde yürütülen “Bilinçli Ebeveyn, Aydınlık Gelecek” projesi ile halka yönelik gerçekleştirilen eğitime destek verilmiştir.

HEKİMLERE YÖNELİK TEMEL VE GÜNCEL HEMATOLOJİ EĞİTİMİ (HEKHEP)
Hedefi ülkemizde hematoloji eğitiminin düzeyinin yükseltilmesi ve ulusal boyutta standardize edilmesi olan Türk Hematoloji Derneği, bu amaca yönelik olarak hematolog bulunmayan illerde “Hekimlere Yönelik Temel ve Güncel Hematoloji Eğitimi” kursunu ülkemizin değişik bölgelerinde düzenlemektedir. 2010 yılında başlayan projenin ilk durağı Sinop, ikinci durağı Erzurum ve son durağı Nevşehir olmuştur. Aile hekimleri ile pratisyen hekimlere yönelik bu program ile hematolojinin temel kavramları güncellenmektedir.

"HALKHEP" Hasta ve Hasta Yakınlarına Yönelik Hematolojik Kanserler EĞİTİMİ (HALKHEP)
THD, tüzüğü gereği ülkemizde hematoloji eğitiminin düzeyinin yükseltilmesi ve ulusal boyutta standardize edilmesi; amaçları doğrultusunda kamuoyunu ve ilgili kişi ve kuruluşları her türlü araçla bilgilendirmeye yönelik faaliyetlerde bulunmakta. Son yıllarda büyük bir hızla gelişen hematoloji alanında önemli yenilikler günlük hayata girmekte; bunlar doğrudan hastalarımızın yaşamlarını etkileyecek sonuçlar doğurmaktadır. Hastalarımızın ve hasta yakınlarının güncel gelişmelerden haberdar edilmesi ve bu alandaki bilgi düzeylerinin yükseltilmesinin de hasta yaşamlarına doğrudan olumlu katkıları olacağı değerlendirilmektedir. Derneğimiz bu kapsamda hastalarımıza ve hasta yakınlarımıza yönelik bir eğitim programı düzenlemiştir. Tüm hasta ve hasta yakınlarının katılabildiği, katılımların ücretsiz olduğu HALKHEP toplantıları 14 Nisan’da Erzurum’da, 15 Nisan’da Ankara’da ve 16 Nisan’da İstanbul’da başarıyla tamamlandı. Hematolojik kanserleri halkın anlayabileceği düzeyde ve her yönüyle ele alarak özellikle hasta ve hasta yakınlarının doğru bilgi almalarını hedeflenen toplantılarda Hematolog, enfeksiyon uzmanı, psikiyatrist, diyetisyen gibi farklı alanlardan uzmanlar söz aldılar. Halk da oturumlar sonunda soru-cevap bölümleriyle katkıda bulunabildi.

Hematolojik Kanserler Ulusal Bilgilendirme Haftası
Hematolojik Kanserler Ulusal Bilgilendirme Haftası kapsamında 14–16 Nisan 2011 tarihlerinde Erzurum, Ankara ve İstanbul’da halka yönelik yapılan HALKHEP programlarının yanı sıra, Türk Hematoloji Derneği ve Türkiye Futbol Federasyonu ortaklığıyla gerçekleşen etkinlikte futbolcular, 15–17 Nisan 2011 tarihleri arasında Spor Toto Süper Lig 29. hafta maçlarında, farkındalığı artırmak amacı ile ellerinde bilgilendirici sloganlarıyla sahalara çıktılar. Pankartlarda “Kan Kanserini Yenebiliriz” ve “Lenfomayı Yenebiliriz” sloganlarıyla, erken teşhis ve tedavi konusuna kamuoyunun dikkati bir kez daha çekildi.

BİR İLK; ULUSAL TANI VE TEDAVİ REHBERLERİ
“Lösemi, Lenfoma ve Miyeloma’da Tanı ve Tedavi Ölçütlerinde Uzlaşı Çalıştayı” 21-23 Mayıs 2010 tarihinde Bolu’da başarı ile gerçekleştirildi. Birincil amacı ülkemiz pratiğine yönelik bir rehber hazırlamak olan bu çalıştayın belirli aralıklarla güncellenmesi ve hematolojinin diğer alanları için de yapılması düşünülmektedir. 2010 çalıştayının ilk basamağı Marmaris’te “Hematolojik Onkolojide Güncelleme” programı ile yapıldı. Güncellenmiş bilgiler ile rehber oluşturmamız daha kolaylaşmış oldu. THD Bilimsel Alt Komitelerince yürütülecek olan çalıştay programı Lenfoma, Miyeloma, Akut Lösemiler, Kemik İliği Yetersizliği, Pediatri ve Kronik Miyeloproliferatif Hastalıklar-KML oturumları olarak düzenlendi. Çalıştayın amaçları arasında öncelikli olanı ülkemizde hematolojik onkolojik olgulara standart bir yaklaşım sağlamak, ayrıca eğitim görmekte olan genç arkadaşlarımızın eğitimine katkıda bulunmak, Sağlık/Sigorta otoritelerinin kullanabileceği bilimsel-gerçekçi ve uygulanabilir bir rehber oluşturmak ve hazırlanan rehberle medikolegal sorunların çözümüne katkıda bulunmaktır. Bu amaç doğrultusunda Marmaris’te güncelleme toplantısı ile başladığımız yolun sonunda bu eseri yarattık. Akut lösemiler, lenfoma, miyeloma, kronik miyeloproliferatif hastalıklar, kemik iliği yetersizliği ve kemik iliği nakli alt komiteleri erişkin ve pediatrik tanı ve tedavi rehber taslağını oluşturduktan sonra taslaklar bir ay süre ile web sayfamızda eleştiri ve düzeltmeler için kaldı. Daha sonrasında yeniden gözden geçirilip, basıldı.
2011 yılının Mart ayında Selim Hematoloji konusunda güncellenme toplantısı ardından Tanı ve Tedavi Rehberi hazırlamaya yönelik çalıştay 25-27 Mart 2011 tarihlerinde yapıldı. Çalıştay kılavuzları web sayfasında yer almaktadır.

HASTA KILAVUZLARI İKİNCİ SÜRÜM YAYIMLANDI

Hasta ve hasta yakınlarına yönelik yapılan Hematolojik Hastalıklar Genel Tanıtım ve Bilgilendirme Kampanyası çerçevesinde Türk Hematoloji Derneği Bilimsel Alt Komiteleri ile ortak hazırlanan hasta bilgilendirme kılavuzları, bilimsel ve Türkçe düzeltmeler sonrası basıldı.

TÜRK HEMATOLOJİ OKULU (THO) PROGRAMI
Türk Hematoloji Derneği, 2008-2009’da uygulamaya koyduğu Türk Hematoloji Okulu (THO) Programı ile yan dal uzmanlık sınavını (YDUS) kazanan hematoloji araştırma görevlilerine temel hematoloji eğitimi veriyor. THO, hiçbir maddi destekçi arayışında olmadan tümüyle dernek olanakları ile düzenlenmekte. Üç yıl sürecek bu programın, hematoloji yan dal öğrencilerinin bilimsel açıdan temel hematoloji eğitimi alması ve sosyal olarak da birbirlerini tanıma ve tartışma ortamları olması gibi temel hedefleri vardır. THO tümüyle ders havasında geçmekte, öğrencilerin eğitimine çok önem verilmektedir. Bu okulda birbirleri ile kaynaşan genç akademisyenler milli takım ruhu yaratabilmek yolunda önemli adımlar attılar. En son onuncusu başarı ile tamamlanan okul katılımcılar tarafından yoğun ilgi görmektedir.


BASIN TOPLANTISI KONUŞMACILAR

Prof. Dr. Muhit ÖZCAN
Türk Hematoloji Derneği Başkanı

Prof. Dr. Mutlu ARAT
Türk Hematoloji Derneği Genel Sekreteri

Prof. Dr. Teoman SOYSAL
İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ABD Hematoloji BD

Prof. Dr. Bart BARLOGIE
University of Arkansas, Myeloma Institute for Research and Therapy, USA

Prof. Dr. Martin TALMANN
Northwestern University Medical Scholl, Chicago, USA