14.10.2009

NOBEL TIP ÖDÜLLERİ bu yıl 3 Amerikalı bilim insanı arasında paylaşıldı.

Jack W.Szostak (Harvard Medical School) , Elizabeth H.Blackburn (University of California-San Francisco) ve Carol W.Greider (Johns Hopkins University) "Kromozomların Telomerler ve Telomeraz Enzimi İle Nasıl Korundukları" konusundaki çalışmalarından dolayı ödüle layık görüldüler.
Telomerler kromozomlarımızın uç kısımlarında bulunan bölgelerdir. Jack Szostak ile Elizabeth Blackburn kromozomların uç bölgelerindeki Telomerleri degradasyondan (yıkılmasını) önleyen özgül DNA dizileri tanımlamışlardır.
Carol Greider doktorasını Elizabeth Blackburn ile yapmış ve 1985 yılında Cell mecmuasında yayınladıkları makalede ilk kez "Telomer DNA" sını yapan "Telomeraz" enzimini tanımlamışlardır.
Telomerlerin varlığı , yapıları ve genleri konusundaki gelişmeler 1946 Nobel Ödülünü alan Hermann Müller ve 1983 yılında Nobel Ödülünü alan Barbara McClintock''un araştırmaları ile başlamıştır.
Kromozomlarımızın uç bölgelerinde yer alan "Telomerler" fonksiyonel olarak kromozomları zedelenmelere karşı korumakta ve hücre yaşlanmasını geciktirmektedirler. "Telomeraz Enzim" aktivitesi ne kadar yüksek olursa "Telomer"lerin uzunlukları korunmakta ve hücre yaşlanması gecikmektedir.
Buna karşın "Telomeraz Enzim" aktivitesi bir nedenle azalırsa "Telomer" yapımı giderek bozulmakta (azalmakta), Telomerler kısalmakta ve hücre / vücud yaşlanması (aging) başlamaktadır.
Kanser hücreleri başta olmak üzere bazı hastalıklarda "Telomeraz Enzim" aktivitesi artmakta, böylece kromozomlarda Telomer uzunlukları korunmakta ve Kanser Hücreleri "ölümsüz" olarak yaşlanmadan sonsuz yaşayabilmektedirler.
Jack W.Szostak, Elizabeth H.Blackburn ve Carol W.Greider canlılarda hücre bölünmesi sırasında kromozomların nasıl kopyalandıklarını ve kromozomların degradasyondan ( yıkılma,parçalanma) nasıl korunduklarını göstermeleri "nedeniyle 2009 Nobel Ödülü''ne layık görülmüşlerdir. Buluşları hücre biyolojisinin anlaşılmasına, kanser ve diğer hastalıkların gelişimine ve tedavilerinin planlanmasına ışık tutacak çok büyük öneme sahiptir.