05.11.2012

 

İÇERİK 

 

38. ulusal hematoloji kongresi HAKKINDA.. 3

ÖNEMLİ BİR SAĞLIK SORUNU: ANEMİ (KANSIZLIK) 4

AKRABA DIŞI HEMATOPOETİK KÖK HÜCRE VERİCİ SORUNLARI ÇALIŞTAY RAPORU ÖZETİ  5

TÜRK KANBİLİM AĞI (TÜRKBA) 10

ERİŞKİN HEMOFİLİLERDE KANAMADAN KORUYUCU TEDAVİ. 13

HABERLER.. 14

38. ULUSAL HEMATOLOJİ KONGRESİ

 31 EKİM - 3 KASIM 2012, ANTALYA

 

Kongre programında önceki kongrelerde de olduğu gibi her gün hematolojinin farklı konularında güncel gelişmelerin ele alındığı eğitim oturumları, konferanslar yer almaktadır.

Kongrenin ilk günü, "European Hematology Association (EHA) Highlights" kapsamında, EHA ile birlikte düzenlenmiş oturumlar yapıldı. Bu programda Avrupa Hematoloji Kongresi’nde yer alan en önemli 6 konu sunuldu. Bu oturumların sonunda EHA pasaport ve müfredat oturumu da yer aldı. Bu oturumda Avrupa’da Hematoloji eğitimin standartizasyonu ile ilgili bilgiler yer aldı ve Türkiye’deki durum değerlendirildi. Bu oturum eski EHA Başkanı Robin Foa tarafından sunuldu.

Bu yıl kongrede, toplam 105 yerli ve yabancı oturum başkanı-konuşmacı görev aldı. Yirmi bir yabancı konuşmacının dördü ABD, onyedisi ise Avrupa kıtasından gelmektedir. Yabancı konuşmacılar bu yıl ilk kez yapılan EHA/TSH ortak oturumunda ve uluslararası günde katkıda bulundular. Yurt dışında görev alan 3 Türk kökenli meslektaşımız da aramızda bulundular.

Kongremize katılımcılardan 470 adet bilimsel çalışma ve olgu sunumlarını içeren bildiri ulaştı. Bu çalışmalar 8 adet sözlü sunum oturumu ve poster tartışmaları oturumlarında değerlendirildi ve tartışıldı. Programda 6 adet uydu sempozyumu ve son gün 3 adet uluslararası oturumla birbirinden değerli konuşmacılar programda yer aldı.

İlk olarak bu kongremizde "Türk Kan Bilim Ağı (TÜRKBA)" adlı bir oturum da yer aldı. Ülkemizde gerçekleştirilen çok merkezli çalışmaların sunumlarına ayrılmış bu oturum için 5 çalışma yer aldı.

Kongrede hemofili hastalığına ilişkin sosyal içeriğe sahip oturum da dikkat çekiciydi. Oturumda, hekim ve hasta gözünden bu hastalık tartışıldı. Kongrenin en önemli oturumları arasında ise Akılcı ilaç kullanımı yer aldı. İlaçların doğru ve akıllı kullanımına ilişkin bilgiler bu oturumda yer tartışıldı.

 

Kongrenin son günü uluslararası konuşmacılara ayrıldı.

 

 

 

 

 

TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ ANEMİNİN ÖNEMİNE DİKKAT ÇEKİYOR

 

THD’nin Anemi’ye dikkat çekmek için hazırladığı film, Ulusal haber kanallarında yayınlanmaya devam ediyor…

 

ANEMİ (KANSIZLIK) ÖNEMLİ BİR SAĞLIK SORUNUDUR!

Anemi, halk arasında bilinen adıyla "kansızlık", toplam eritrosit sayısının azalması veya eritrositlerin içindeki hemoglobin miktarının azalması veya her ikisinin birlikte olması sonucu oluşan bir hastalıktır. Dünyada kadınlarda görülme sıklığı yüzde 30-40, erkeklerde yaklaşık yüzde 20'dir. Kansızlık nedenleri arasında, beslenme ile ilgili faktörler, eritrositlerin yapım azlığı ile karakterize kemik iliği yetersizlikleri, eritrositlerin artmış yıkımı (hemoliz) ve bazı habis hastalıklar sayılabilir. Tüm bu nedenlerden en sık görüleni demir eksikliği anemisidir. Demir eksikliği anemisi özellikle büyüme ve gelişme çağındaki çocuklarda, adet gören kadınlarda ve gebelerde çok sıktır. Erişkin erkeklerde ve menopoz sonrası kadınlarda görüldüğünde mide barsak sisteminden kaynaklanan kanama nedenlerinin araştırılması gereklidir. Kansızlığın mide ve barsak sisteminden kaynaklanan kötü huylu hastalıklar (kanser) nedeniyle de gelişebileceği unutulmamalıdır.

Anemide ortaya çıkan şikayetler ve saptanan bulgular doku ve hücrelere yetersiz oksijen taşınmasına bağlı olarak gelişmektedir. Ayrıca kansızlığın gelişme hızı, derecesi ve hastanın altta yatan diğer hastalıkları da bu şikayetlerin şiddetinde önemlidir. Anemili hastalarda solukluk, halsizlik, yorgunluk, kalp çarpıntısı ve nefes darlığı gelişebilir. Ayrıca kulak çınlaması, baş dönmesi, baş ağrısı, uyuma güçlüğü, iştahsızlık, kilo kaybı, saç dökülmesi, ağız kenarlarında yaralar, adet kanamalarının düzensizliği veya fazlalığı, adet görmeme ve iktidarsızlık gibi bulgular ortaya çıkabilir.

Aneminin tedavi edilmesi kadar nedeninin de bulunması önemlidir. Yukarıda sayılan belirtiler ve bulgular olduğu zaman en kısa zamanda doktorunuza başvurunuz.

Anemi önlenebilir ve tedavi edilebilir bir sağlık sorunudur.

 

 AKRABA DIŞI HEMATOPOETİK KÖK HÜCRE VERİCİ SORUNLARI ÇALIŞTAY RAPORU

 

Türk Hematoloji Derneği, ülkemizde Kök hücre nakli konusunda yaşanan önemli sorunlara dikkat çekerek resmi bir görüş hazırlama kararı aldı. Ülkemizdeki verilere bakıldığında allojenik nakil sayısının yeterli olmadığı ve kayıtlı verici sayısı ile doku grubu uyumlu akraba dışı kök hücre vericisi saptayabilme olasılığının düşük olduğu görüldü. Ülke nüfusu dikkate alındığında, verici adayı sayısını arttırmak ve verici sorununa çözüm bulmak gerekliliği ortaya çıktı.

Bu doğrultuda 7. KİTKHT Kongresi kapsamında 9 Mart 2012 tarihinde “Akraba Dışı Hematopoetik Kök Hücre Verici Sorunları Çalıştayı” 60 katılımcıyla düzenlendi. Çalıştayın ikinci basamağı Ankara’da dernek ofisinde 4 Mayıs 2012 tarihinde gerçekleştirildi ve derneğimizin konu hakkında resmi görüşü oluşturuldu. Aşağıda ilgili rapor özeti ve EK 1’de raporun tam metni bulunmaktadır.

 

Rapordan bazı önemli sonuçlar…

 

1-     Yeterli nakil yapılamıyor.

2-     Akraba dışı verici kayıt sisteminde yeterli kadar verici yok ve allojenik kordon kanı bankası yeterli değil.

3-     Çözüm; 

a)      Nakil yapacak uzman ve yardımcı sağlık personeli sayısı artmalı.

b)      Yeterli kapasiteye sahip ulusal kemik iliği bankası(gönüllü verici kayıt sistemi) ve allojenik kordon kanı bankası oluşturulmalı.

 

RAPOR ÖZETİ

 

*Hematopetik Kök Hücre Transplantasyonu (HKHT), Aşağıdaki Rapor Özetinde “Kök hücre nakli” olarak geçecektir.

 

I-Türkiye’de Hematopetik Kök Hücre Transplantasyonu (HKHT)* Faaliyetleri ve Avrupa Kök hücre nakli Faaliyetleri ile Karşılaştırılması

 

 

·        Ülkemizde 2006 yılında 14 erişkin ve 9 pediatrik olmak üzere toplam 23, 2011 yılında 37 erişkin ve 17 pediatrik olmak üzere toplam 54 Kök hücre nakli ünitesi faaliyet göstermiştir.

·        2001 yılında toplam 374 olan Kök hücre nakli sayısı 5 yılda %115 artış göstererek 2006 yılında 801 olmuştur. Son 5 yıl içerisindeki yıllık Kök hücre nakli sayımız da belirgin olarak artmış ve 2006 yılında 801 olan yıllık toplam Kök hücre nakli sayısı son 5 yıl içinde %150 artış göstererek 2011 yılında 2000 sayısına ulaşmıştır.

·        2011 yılında gerçekleşen toplam 2000 Kök hücre naklinin 400’ünü (%20) çocuk ve 1600’ünü (80) erişkin hastalar oluşturmuştur ve tüm Kök hücre nakillerinin 1135’i (%56.7) otolog ve geri kalan 865’i ise (%43.3) allojenik transplantasyonlardır. Allojenik Kök hücre nakilleri donör (kök hücre vericisi) özelliklerine göre değerlendirecek olursak 2011 yılında toplam 865 allojenik Kök hücre naklinin sadece 80’ninde (%9) akraba dışı (unrelated) ve 785’inde (%91) akraba (related) vericiler kullanılmıştır.

·        Avrupa’da otolog ve allojenik kök hücre nakli sayısındaki yıllık artış oranı sırası ile %4 ve %8 olarak bulunmuştur. Ülkemizde ise son bir yıl içinde otolog ve allojenik Kök hücre nakli sayısındaki artış oranları sırası ile %33 ve %40 olarak Avrupa genelindeki yıllık artıştan çok daha fazladır. Ancak bu artışa rağmen ülkemizde Kök hücre nakli gerçek gereksinimi karşılayabilir olmaktan uzaktır.

·        Her ülke için “Kök hücre nakli uygulanma sıklığı” o ülkede yaşayan her 10 milyon kişi başına o ülkede bir yıl içinde uygulanan Kök hücre nakli sayısı olarak tanımlanır. Son yıllardaki Kök hücre nakli sayısındaki bu çarpıcı artış ile birlikte 74 milyon nüfusa sahip ülkemizde 2011 yılı toplam Kök hücre nakli uygulama sıklığının 270, Otolog Kök hücre nakli uygulama sıklığının 153 ve Allojenik kök hücre nakli uygulama sıklığının 117 olduğu görülmektedir.

·        Avrupa Kan ve Kemik İliği Transplantasyon Grubu (EBMT)’nin en son raporuna göre otolog kök hücre nakli uygulama sıklığı (otolog nakil sayısı/10 milyon nüfus) 2010 yılında Avrupa’da en yüksek olarak İtalya’da 497 iken Almanya, Fransa, İsveç, İsviçre ve Avusturya gibi ülkelerde 400-490 arasında, İngiltere, İspanya, Belçika, Hollanda ve Çek Cumhuriyeti gibi ülkelerde 300-400 arasında ancak ülkemizde 115 olarak bulunmuştur.

·        Nüfusu 75 milyona yaklaşan ülkemizde her yıl 3000 otolog kök hücre nakli uygulanması beklenmelidir. Ancak 2011 yılında ülkemizde toplam 1135 otolog kök hücre nakli uygulanmış olması bu konudaki yetersiz kalındığını göstermektedir. Bir başka deyişle ülkemizde her yıl yaklaşık 1500-1800 hasta kendileri için en etkin tedavi yöntemi olan otolog kök hücre nakli olanağına kavuşamamaktadır.

·        Aynı EBMT raporuna göre allojenik kök hücre nakli uygulama sıklığı 2010 yılında Avrupa’da en yüksek olarak Almanya’da 348 iken İngiltere, İtalya, Fransa, İspanya, Belçika, Hollanda, İsveç, İsviçre, Avusturya ve Çek Cumhuriyeti gibi pek çok ülkede 200-300 arasında ve ülkemizde ise 83 olarak bulunmuştur. Son bir yıl içinde ülkemizde olan çarpıcı artış ile 2011 yılında bu değer ancak 117’e yükselebilmiştir.

·        Ülkemizde her yıl 2200 allojenik kök hücre nakli uygulanıyor olması beklenmelidir. Ancak 2011 yılında ülkemizde toplam 865 allojenik kök hücre nakli uygulanmış olması bu konudaki yetersizliğimizi göstermektedir. Bir başka deyişle ülkemizde her yıl yaklaşık 1200-1400 hasta hastalıkları için en etkin tedavi yöntemi olan allojenik kök hücre nakli olanağına kavuşamamaktadır.

·        Sonuçta hasta mağdur olmakta ve hekim de hastasına uygulaması gereken tedaviyi kendi dışında olan nedenlerle uygulayamamış olmanın manevi yükünü taşımak zorunda kalmaktadır. 

·        En son yayınlanan EBMT raporuna göre 2010 yılında tüm Avrupa ülkelerinde uygulanan toplam 13345 allojenik kök hücre naklinin %46’sı aile içi donörlerden ve %54’ü akraba dışı donörlerden gerçekleştirilmiştir. Ülkemizde ise akraba dışı vericilerden kök hücre nakli son yıllarda belirgin olarak artmış olmasına karşın 2011 yılında gerçekleştirilen toplam 865 allojenik kök hücre nakli’nin sadece %9’u akraba dışı donörlerden gerçekleştirilmiştir. Bu veriler bize ülkemizde akraba dışı donörlerden yapılan allojenik kök hücre nakli uygulamalarında çok önemli bir yetersizlik olduğunu göstermektedir. Bu yetersizliğin en önemli nedeni allojenik kök hücre nakli gerektiren hastalarımız için uygun akraba dışı verici bulunamaması olarak gözükmektedir.

II-Ülkemizde ve Avrupa’daki Kemik İliği ve Kordon Kanı Bankaları

·         “Bone Marrow Donor Worldwide (BMDW)” adlı kuruluşun internet sitesinde (www.bmdw.org) dünya genelindeki kemik iliği bankalarındaki gönüllü verici sayıları veya allojenik kordon kanı bankalarındaki kordon kanı sayıları belirtilmektedir. Bu kuruluşun 2012 yılı Temmuz ayı verilerine göre, tüm dünyadaki kayıt sistemlerinde toplam 20 milyona yakın gönüllü kemik iliği vericisi ve tüm allojenik kordon kanı bankalarında toplam 500.000 üniteyi geçen kordon kanı bulunmaktadır.

·        Almanya, İngiltere, Fransa ve İtalya’nın nüfusları sırası ile 82, 62, 65 ve 61 milyon olarak belirtilmektedir. Bu ülkelerdeki ulusal kemik iliği ve kordon kanı bankalarının kapasitesi ise şu şekildedir: Almanya’da 4.6 milyon gönüllü verici (nüfusun %5.6’sı) ve 14.000 ünite kordon kanı,  İngiltere’de 770.000 gönüllü verici (nüfusun %1.2’si) ve 16.000 ünite kordon kanı,  Fransa’da 200.000 gönüllü verici (nüfusun %0.3’ü) ve 20.000 ünite kordon kanı ve İtalya’da 340.000 gönüllü verici (nüfusun %0.56’sı) ve 28.000 ünite kordon kanı.

·        Kişisel veya kurumsal çabalarla oluşturulmuş olan İstanbul Üniversitesi ve Ankara Üniversitesi Kemik İliği Bankalarında ise, Mart 2012 verileri dikkate alındığında, sadece toplam 34.000 gönüllü verici ve Ankara Üniversitesi Allojenik Kordon Kanı Bankasında ise sadece 187 ünite kordon kanı bulunmaktadır.

·        Almanya gibi Avrupa ülkelerinde uygun verici araştırmasının başlaması ile sonuçlandırılması 4-6 haftalık bir sürede gerçekleştirilirken ülkemizde bu süre 6-12 ay olabilmektedir.

·         Bu verilere dayanarak ülkemizde aile dışı uygun verici bulunabilmesinin bir ön koşulu olan kemik iliği ve allojenik kordon kanı bankacılığının çok yetersiz olduğu açıkça görülmektedir. Bu yetersizliğin sonucunda ülkemizde her yıl tek tedavi şansı allojenik kök hücre nakli olan ve aile içi uygun vericisi bulunmayan bine yakın hasta için aile dışı uygun verici bulunma şansı neredeyse yok denilebilecek kadar az olmaktadır. Ülkemizdeki bir hasta için akraba dışı uygun verici bulma şansının çok az olmasının yanı sıra aile dışı verici araştırmasının başlaması ile sonuçlandırılmasına arasında geçen süre hasta için kabul edilemez derecede uzun olmaktadır.

 

 

III-Ülkemizde Kök hücre nakli Konusundaki Temel Sorunların Özeti

·        Verici bulma sorunu olmamasına karşın ülkemizde otolog Kök hücre nakli uygulama sıklığının yetersiz olması

·        Ülkemizde allojenik Kök hücre nakli uygulama sıklığının yetersiz olması

·        Ülkemizde akraba dışı vericilerden Kök hücre nakli uygulama sıklığının diğer Avrupa ülkelerinden çok yetersiz olması

·        Ülkemizde “kemik iliği” gönüllü verici kayıt sisteminin ve allojenik kordon kanı bankacılığının olmadığı söylenebilecek kadar yetersiz olması

·        Akraba dışı verici araştırması sürecinin pek çok aşamadaki yetersizlikler nedeni ile çok uzun zaman alması

Kök hücre nakli Konusundaki Temel Sorunların Nedenleri 

A. Eleman Açısından Yetersizlikler

1.      Kök hücre nakli konusunda deneyim kazanmış ve çalışmalarını bu alanda sürdüren yeterli sayıda uzman hekimin olmaması

2.      Kök hücre nakli ünitelerinde yeterli deneyime sahip hemşire sayısının yeterli olmaması

3.      Kök hücre nakli ünitelerinde özellikle donör tarama koordinatörleri olmak üzere muhasebe, sekreter, sosyal hizmet görevlisi gibi destek elemanların yeterli sayıda olmaması hatta böyle kadroların bile bulunmaması

4.      Doku tiplendirme laboratuarlarında çalışan yeterli bilgi ve deneyime sahip personel sayısının yetersiz olması

B. Uygun Akraba Dışı Vericinin Kısa Sürede Bulunmasındaki Yetersizlikler

5.         Uluslararası akreditasyonu olan tam teşekküllü doku tiplendirme laboratuarlarının (Ankara ve İstanbul Üniversitesi) sayısının çok yetersiz olması ve uluslararası akreditasyon ve üyelikler için maddi kaynağın olmaması 

6.         Doku tiplendirme laboratuarlarında özellikle yüksek çözünürlükte moleküler incelemelerin yapılabilmesi için gerekli malzeme sağlanmasında ve dolayısıyla kapasitesinin yetersizlik olması

7.         Toplumda ve hatta bazı hekimlerde oluşmuş olan yanlış bilgiler nedeniyle mevcut doku tiplendirme laboratuarlarının kapasitesinin gereksiz yere zorlanması ve daha gerekli olan incelemelerin bu nedenle gecikmesi

8.         Kök hücre nakli merkezleri ile akraba dışı verici araştırmasını yürüten kemik iliği bankaları arasındaki iletişimin yetersiz olması

9.         Bir hastanede yatan hasta için bir başka merkezde yüksek çözünürlükte doku tiplendirme incelemesinin SGK geri ödemesi olmadığı için yapılamaması ve bu nedenle verici araştırmalarının gecikmesi

10.      Aile dışı donör araştırmalarında SGK’nın her isteme öncelikle onay vermesi ve daha sonra ödemeyi yapması nedeniyle verici araştırmalarının uzun zaman alması

11.     Gönüllü vericilerin doku tiplendirme incelemeleri için devlet tarafından ödeme yapılmıyor olması

12.     SUT’daki ifadelerin günlük uygulamalarla uyumlu olmaması nedeniyle SGK tarafından yurt dışındaki kemik iliği bankalarına ödemelerin yapılamaması veya çok geç yapılıyor olması

13.     Türkiye’deki gönüllü vericiler arasından uygun bulunan bir verici için gerekli olan seyahat, konaklama, verici tetkik, G-CSF kullanımı, aferez veya kemik iliği kullanımı için geri ödeme kalemlerinin tanımlanmasında yetersizlik bulunması

 

 

C. Aile Dışı Uygun Verici Bulmada Örgütsel Yetersizlikler

14.  Ulusal kemik iliği bankasının olmaması ve olan İstanbul ve Ankara Üniversitesi Kemik İliği Bankalarının kapasitesinin çok yetersiz olması

15.  Ulusal allojenik kordon kanı bankasının olmaması ve ülkemizdeki tek allojenik kordon kanı bankası olan Ankara Üniversitesi Kordon Kanı Bankasının kapasitesinin çok yetersiz olması

 

IV-Ülkemizde Kök hücre nakli Konusundaki Yetersizlikler için Çözüm Önerileri

·        Kök hücre nakli ünitelerinde çalışacak yeterli bilgi ve deneyime sahip uzman hekim yetiştirilmesi ve bu hekimler için kadro sağlanması

·        Kök hücre nakli ünitelerinin tam kapasite çalışabilmesi için gerekli olan hemşire sayısının belirlenmesi ve bu doğrultuda Kök hücre nakli üniteleri için yeni hemşire kadrolarının sağlanması

·        Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK)’nın aile dışı donör araştırılması süresinin çok uzamasına neden olan uygulamalarının düzeltilmesinin sağlanması

·        Kök hücre nakli ünitelerinde yeterli eğitime sahip transplantasyon koordinatörü ve kemik iliği/kordon kanı bankalarında tarama koordinatörü olmasının zorunluluk haline getirilmesi ve buna uygun kadro açılmasının sağlanması

·        Uluslararası akreditasyonlu doku tiplendirme laboratuarlarının sayısının arttırılabilmesi ve bu laboratuarların akreditasyonlarını devam ettirebilmeleri için gerekli olan üyeliklerini sürdürülebilmeleri için devlet tarafından maddi destek sağlanması

·        Kalıcı çözüm için yeterli kapasiteye sahip ulusal kemik iliği bankası (kemik iliği gönüllü verici kayıt sistemi) ve allojenik kordon kanı bankasının oluşturulması         

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

TÜRK KANBİLİM AĞI (TÜRKBA) KURULDU

Bilimsel çalışmaların sağlıklı, güncellenmiş, kapsayıcı, nitelikli, üst düzey verilere dayanması yaşamsal önem taşımaktadır. Kanbilim çalışmaları için de bu temel prensip geçerlidir. Klinik kanbilim verilerinin toplanmasında çeşitli yollar izlenebilir. Takip edilecek her veri toplama yönteminin değişik avantajları ve dezavantajları mevcuttur. Ülkemiz koşullarında en ideal klinik veri toplama yönteminin günlük hasta bakımından sorumlu hekimin rutin iş yükünü kolaylaştırırken, eş zamanlı olarak, bilimsel analize izin veren en gerekli verileri doğal olarak bilgisayarda toplayan bir sistem olduğu düşünülebilir. Türk Hematoloji Derneği (THD) web sitesinde Türk Kanbilim Ağı (TÜRKBA) zonunda bulunan Çekirdek veri tabanı programı, Kanbilim’e özel bir veri tabanı olarak ülkemiz hematologlarının hizmetine sunulmuştur. Yine TÜRKBA zonunda bulunan Kür programı da kanıta dayalı tıp açısından değer taşıyan araştırmalara dayanarak klinik karar verme süreçlerini kolaylaştırması yanı sıra ülkemizdeki Hematoloji merkezlerine neoplastik kan hastalıkları alanında toplayacakları verilerde kullanılabilecek parametreleri sağlamak yönünden de değer taşımaktadır.

Klinik kanbilim verileri toplanmasında kullanılabilen bir başka yöntem merkezi veri toplama yöntemidir.  Bu yöntemde, internet ortamında Hematoloji merkezlerinin ve bilim insanlarının özel şifreleriyle girebildikleri herhangi bir hastalıkla ilgili merkezi bir veri tabanı (registry) oluşturulur. Bu veri tabanına merkezlerin kendi hastalarının verilerini girmesi istenir. Bu yöntemin en önemli dezavantajı merkezlerdeki bilim insanlarının iş yükünü arttırması yanı sıra her kliniğin en değerli hazinesi olan kendi verilerini merkezi bir havuzda toplamak konusunda haklı olabilecek endişeler taşımalarıdır. TÜRKBA veri tabanları ile toplanılmış verilerden oluşan kitapçıkta değişik hematolojik hastalıklarda ülkemizdeki kanbilim merkezlerinden bu yöntemle bir araya getirilmiş verilerin temel analizleri yer alacaktır. Bu verilerin ülkesel ve evrensel düzeyde temsil edici nitelikte olmadığı görülecektir. Ancak yine de değişik bilimsel alt komitelerin yıllar süren yoğun çabalarıyla oluşmuş bu veri topluluğu, bölgemiz gibi başka ülkelerin istatistikleriyle yetinen çevreler dikkate alındığında bilimsel bir imtiyaz olarak görülmelidir. THD, Türk bilimine pek çok alanda öncülük ettiği gibi kendimize ait bilimsel verilerin toplanması alanında da yoğun faaliyetlerini devam ettirecektir.

Türk Kanbilim Ağı (TÜRKBA) Nedir?

Türk Hematoloji Derneği (THD), kayıt sistemlerini kolaylaştırmak, çok merkezli çalışmaları planlamak ve kanbilim merkezlerinin birlikte çalışmasını kolaylaştırmak amaçlı, dünyada benzerleri olan yeni bir çalışma ortamı hazırlamıştır. Türk Kanbilim Ağı (TÜRKBA) adı altında aktivitelerinin görülüp, izlenebildiği web tabanlı bir site açılmıştır. TÜRKBA sitemiz, yeni sunumu yapılacak dernek web sayfamızın (www.thd.org.tr) içinde olacaktır. TÜRKBA web sayfamızı ana hatları ile tanıtmak istiyoruz.

Uygulamalar kür programı, rapor programı ve çekirdek programından oluşmaktadır. Çekirdek veri tabanı programı, Kanbilim’e özel bir veri tabanı olarak ülkemiz hematologlarının hizmetine sunulmuştur. Kür programı da kanıta dayalı tıp açısından değer taşıyan araştırmalara dayanarak klinik karar verme süreçlerini kolaylaştırması yanı sıra, ülkemizdeki Hematoloji merkezlerine kan hastalıkları alanında toplayacakları verilerde kullanılabilecek parametreleri sağlamak yönünden de değer taşımaktadır. Üyelerimiz bu programları bilgisayarlarına yükleyerek rahatlıkla kullanabileceklerdir.

Klinik kanbilim verileri toplanmasında en çok kullanılmakta olan klasik yöntem arşivden geriye dönük veri toplama yöntemidir. Herhangi bir bilimsel amaçla (İç Hastalıkları tezi, Hematoloji tezi, kongre özet başvurusu, bilimsel makale üretimi) bir hematolojik hastalık veya bir ilaç kullanımı ile ilgili arşiv bilgileri toplanarak istatistiksel analizi yapılmaktadır. Bu yöntemin en önemli dezavantajı veri kalitesindeki problemler ve değerli verilerin geçen zamanda kaybedilmiş olduğunu görmektir. Araştırmacının bu yöntemde harcadığı yoğun emek ve ayrılan zaman ile sonunda ortaya çıkan son ürünün evrensel değeri arasında sıklıkla uyumsuzluklar ortaya çıkmaktadır. Bu yöntemin başarıya ulaşması için bilgisayar ortamında istatistiksel analize uygun (örneğin Excel veya SPSS programı içinde yerleştirilmiş) çok kaliteli bir veri tabanının mevcudiyeti gereklidir. Geriye dönük veri toplama yönteminin doğası gereği veri kaybı nedeniyle analize uygun hasta-olay sayısı sonuçta önemli ölçüde azalabilmektedir. Bu doğal engel veri toplayan merkezlerin sayısının arttırılması ile aşılmaya çalışılabilir. Bu veri tabanlarının boş örnekleri TÜRK-BA sitesinde Excel, Word, PDF biçimlerinde yer almaktadır. Selim ve habis kanbilim hastalıkları için geliştirilebilir pek çok örnek üyelerimiz tarafından oluşturulabilecektir, var olanlar ise geliştirilebilecektir. Sistem buna izin verecek şekilde tasarlanmıştır.

 Ulusal çok merkezli çalışmaları duyurmak ve arttırmak için proje önerileri bölümü yer almaktadır. Buraya çalışması olan üyelerimiz çalışmanın ayrıntılarını duyurarak farklı merkezler ile ortak çalışma yapabileceklerdir. Ulusal Hematoloji Kongreleri sırasında TÜRKBA bilimsel oturumlarında çok merkezli kanbilim çalışmalarına özel yer verilecek ve Turkish Journal of Hematology dergimizde çok merkezli ulusal çalışmalara ilişkin makalelerin yayımına öncelik tanınacaktır. Yapılan bu çalışmaların sonuçları TÜRKBA yayınları adı altına sisteme eklenecek, istendiğinde kolaylıkla ulaşılabilir olacaktır.

 Bu bölümde örnek onam formları yer alarak üyelerimizin kolay ulaşmaları ve standart kullanımı için yer almaktadır. Bu formlar oluşacak bilgi birikimine bağlı olarak güncellenebilecektir.

 

 

 

Bu bölümde Türkiye’de aktif olan hematoloji klinikleri, kök hücre nakil merkezleri, hematoloji ile ilişkili laboratuvarlar (genetik, immünoloji vs) ve iletişim bilgileri yer almaktadır. Böylece merkezlere ulaşım da tek bir harita üzerinden yapılabilecektir.

 

 

 

Uluslararası Bilimsel Yayınlara Destek ve Özendirme Programı başvuruları artık internet üzerinden yapılacaktır. THD üyesi tüm öğretim elemanlarının ve araştırıcıların Hematoloji alanında uluslararası düzeyde yayın yapmaya teşvik edilmesine ve Turkish Journal of Hematology dergisinin uluslararası indekslerde yer almasına yardımcı olmaya ilişkin oluşturulan bu program ile PUBMED üzerinden makale seçimi ve başvurusu yapılacak,  TJH’ye yapılan atıflara verilen destek arttırılacaktır.

Klinik kanbilim verileri toplanmasında kullanılan hastalıkla ilgili merkezi bir veri tabanı (registry) oluşturulmuş ve bu veri tabanına merkezler kendi hastalarının verilerini girmişti. Bu veriler düzenlenerek oluşturulan kitapçıkta değişik hematolojik hastalıklarda ülkemizdeki kanbilim merkezlerinden bu yöntemle bir araya getirilmiş verilerin temel analizleri yer almaktadır.

Forum kısmında üyelerin birbirleri ile iletişimi sağlanarak dernek ile ilgili tüm yazışmalara bu bölümden ulaşılabilinecektir.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ,

ERİŞKİN HEMOFİLİLERDE KANAMADAN KORUYUCU TEDAVİYİ ÖNERİYOR

 

Hemofililer (A ve B) kalıtsal kan hastalıkları içinde, sakatlıklara yol açarak yaşam kalitesini düşüren ve sağlık politikalarını uygulayıcılar için sorun yaratan en önemli sağlık sorunlarından biridir. Hemofililerin tedavisi günümüzde kan ve kan ürünü olarak adlandırılan ilaçlarla yapılmakta ve tümü yurt dışından ithal edilmektedir. Bu ilaçlar, eksik olan kan proteininin ileri teknoloji ile üretilmiş konsantreleridir. Yeterli oranda kullanılmadığında hastalarda genelde eklem içi, nadiren ise yaşamı tehlikeye sokan kanamalar ortaya çıkmaktadır. Yetersiz tedavi eklem sakatlıklarına ve sonrasında yüksek maliyetli ortopedik operasyonlara ihtiyaç duyulmaktadır. Hasta başı sakatlıkların ve maliyetlerin azaltılması hem birey, hem de ülke için oldukça önemlidir.

 

Hemofililer kalıtsal hastalıklar olup, tanısı çocukluk yaş dilimlerinde konmaktadır. Son yıllardaki gelişimlere bağlı olarak, bu grup hastalıklar ülkemizde çok iyi tedavi edilmekte, çocukluk döneminde sakatlıklar oldukça azalmaya başlamıştır. Eklem sorunları olmadan erişkin yaşa gelmiş hemofiliklerin kanamada koruyucu tedavilerin devam edilmesi veya hastaya yeniden başlanması oldukça önelidir. Kanadıkça yapılan tedavi ile kanama olmadan yapılan tedaviler arasında genel maliyetler açısından oldukça fark vardır. Hem farmakoekonomik olarak hem de hastanın yaşam kalitesini arttırma açısından koruyucu tedavinin üstünlüğü gösterilmiştir.

 

Yukarıdaki gerekçelerle, THD Hemofili Bilimsel Alt Komitesi özellikle erişkin hematologlar ve hematoloji yan dal uzmanlık hekimlerine yönelik eğitim çalışmaları yapmış ve yapmaya devam etmektedir. Ülke genelinde standart uygulamaların yapılması,  Sağlık Bakanlığımıza ve Sosyal Güvenlik Kurumumuza bilimsel destek sağlamak için “Erişkin Hemofililerde Kanamadan Koruyucu Tedavi” kılavuzu hazırlamıştır. Bu kılavuza elektronik olarak ulaşmak mümkündür (http://www.thd.org.tr/yayinlar/list/510/hemofili-2).

 

Erişkin yaştaki hemofilik hastalarımızın yaşam kalitesini yükseltmek ve yeni eklem hasarlarının oluşmasını engellemek için, Türk Hematoloji Derneği gerek üyelerine ve gerekse hastalara bu tedavileri almaları konusunda yardımcı olmaya çalışmaktadır.

Türk Hematoloji Derneği tüm erişkin hemofilik hastaların kanamadan koruyucu tedavi almasını önermektedir.

 

 

Haberler

 

1.     ANEMİ

 

Hamilelik süresince anemiyi önlemek için her gün demir takviyesi almaya gerek yoktur.
http://www.medicalnewstoday.com/releases/247683.php

 

Yeni bir Cochrane sistematik araştırmasından elde edilen bulgulara göre demir takviyelerini her gün yerine haftada bir ila üç kez almak, hamile kadınlardaki anemiyi önlemede aynı oranda etkilidir. Araştırmacılar, demir takviyelerinin her gün değil de aralıklarla alınması durumunda kadınlarda daha az yan etki yarattığını da göstermiştir.  

 

Anemi Kalp Cerrahisi Sonuçlarını Olumsuz Etkilemektedir.

http://www.sciencedaily.com/releases/2012/10/121001161234.htm

İtalya Milano xxx Enstitüsünde 2000 ve 2011 yılları arasında ağır anemisi olan (hematokriti %30’dan az) 401 erişkin kalp cerrahi hastası ile aynı sayıdaki ağır anemisi olmayan hastalar karşılaştırılmış ve ağır anemisi olanların ameliyat sırasında ölme oranları olmayanlara göre yaklaşık iki kat fazla bulunmuştur. Ayrıca ağır anemisi olanların inme, uzamış solunum desteği ve yoğun bakımda daha uzun kalma daha yüksek olduğu saptanmıştır.

 

Anemi, felç geçirdikten sonraki ölüm riskinizi üç kat veya daha fazla oranda artırabilir.

http://www.sciencedaily.com/releases/2012/02/120202094558.htm

Amerikan Kalp Birliği anemik olanlarda inmeden sonra ölüm riskinin olmayanlara göre üç kat daha fazla olduğunu bildirmiştir. (2 Şubat 2012) Ayrıca yapılan araştırmada kalp krizi geçiren, kalp yetmezliği veya böbrek yetmezliği bulunan anemik hastaların bir yıl içindeki ölüm oranları yüksek bulunmuştur. Elde edilen sonuçlarla yandaş hastalığı olanlarda anemiye bağlı ölüm riskinin yüksek olduğunun altı çizilmiş ve hekimler bu hastalarda düzeltilebilir anemi nedenlerini belirleme yönünden dikkatli olmaya çağrılmıştır.

 

    2- LÖSEMİ-LENFOMA RİSK FAKTÖRLERİ, YENİ TEDAVİLER

 

Akut Miyeloid Lösemide Yeni Risk Faktörleri

Cancer Volume 118, Issue 18, pages 4589–4596, 15 September 2012

 

Houston Texas’da lösemi ve lenfoma risk faktörleri ile ilgili yapılan bir çalışmada erkeklerde yoğun sigara kullanımının (<=30paket/yıl) ve mesleki olarak solvent maruziyetinin, kadınlarda ise obezite ve solvent maruziyetinin AML riskini arttırdığı bulunmuştur.

Çalışmaya göre özellikle sigara içimi vesolvent maruziyeti birlikte olduğunda risk çok daha fazla artmaktadır. 

 

 

Doğum Öncesi Sigara Kullanımı ve Çocuklukta Akut Lenfoblastik Lösemi

http://aje.oxfordjournals.org/content/175/1/43.short

 

Avusturalya’da yapılan toplum bazlı bir çalışmada anne babanın sigara kullanması ile çocukluk döneminde görülen akut lenfoblastik lösemi arasında bir ilişki bulunmuştur. Sigara kullanan anne babaların çocuklarında daha sık akut lenfoblastik lösemi saptanmıştır. Çalışmaya göre ağır içicilik riski ciddi olarak arttırmaktadır. (Günde 20 ve üzeri) Buna göre aile kurmayı planlayan erkeklerin daha önceden sigarayı bırakmaları kuvvetle önerilmektedir.

 

Sigaranın Hematopoetik Kök Hücre Transplantasyonu (Kök hücre nakli) Sonrası Kanser Hastalarının Sonuçları Üzerine Etkisi

http://link.springer.com/chapter/10.1007%2F978-94-007-4798-2_32?LI=true

 

Amerika’da yapılan bir çalışmada kök hücre transplantasyonu yapılan hastalarda sigara içicisi olanların transplant sırasında ve sonrasında istenmeyen yan etkiler açısından daha yüksek bir risk taşıdığı ortaya konmuştur. Sigara içenlerde hastalıksız yaşam süresi, toplam yaşam süresi, akciğer enfeksiyonu riski, solunum yetmezliği riski, hastalıklarının nüks etme oranı, kardiyak olay riski yüksek bulunmuştur ve hastanede kalma süreleri daha uzun saptanmıştır.

 

Sigara Kullanımı ve non-Hodgkin Lenfoid Neoplazm (NHL) Arasındaki İlişki

http://download.springer.com/static/pdf/424/art%253A10.1007%252Fs10552-012-0001-3.pdf?auth66=1351108473_0ae10b4e80c8b71975394332db66f320&ext=.pdf

 

SİGARA ALIŞKANLIĞI İLE HODGKİN DIŞI LENFOMA ARASINDAKİ İLİŞKİYİ ARAŞTIRAN BİR ÇALIŞMADA SİGARANIN KADINLARDA HODGKİN DIŞI LENFOMA GELİŞME RİSKİNİ 1.37 KAT ARTIRDIĞI BULUNMUŞTUR. AYRICA KADINLARDA SİGARA KULLANILAN SÜRE ARTTIKÇA RİSKİN DE ARTTIĞI ORTAYA KONMUŞTUR. KADINLARDA SİGARA İLE İLİŞKİLİ HODGKİN DIŞI LENFOMA ALT TİPLRİ ARASINDA ÖZELLİKLE FOLİKÜLER LENFOMA VE KRONİK LENFOSİTİK LÖSEMİ/LENFOMA ERKEKLERDE İSE T HÜCRELİ LENFOMA DİKKATİ ÇEKMEKTEDİR. 

 

İngiltere’de alkol, sigara ve hematolojik hastalık alt gruplarına dair yapılan çalışma

http://www.nature.com/bjc/journal/v107/n5/abs/bjc2012333a.html

 

İNGİLTERE’DE YAPILAN EPİDEMİYOLOJİK BİR ÇALIŞMADA ALKOL VE SİGARA ALIŞKANLIĞI İLE HEMATOLOJİK KANSERLER ARASINDAKİ İLİŞKİ İNCELENMİŞTİR. BU ÇALIŞMAYA GÖRE AĞIRLIKLI OLARAK ORTA DÜZEYDE ALKOL TÜKETENLERDE ÖZELLİKLE DİFÜZ BÜYÜK B HÜCRELİ LENFOMA, FOLİKÜLER LENFOMA VE PLAZMA HÜCRELİ LENFOMA RİSKİ DAHA DÜŞÜK BULUNMUŞTUR. SİGARA KULLANIMININ İSE HODKİN LENFOMA, T HÜCRELİ MALİNETELER, MİYELOPROLİFERATİF VE MİYELODİSPLASTİK HASTALIKLARI ARTTIRDIĞI SAPTANMIŞTIR.

 

Relaps Hodgkin lenfoma ve sistemik anaplastik büyük hücreli lenfomada kullanım için brentuximab vedotin’in keşfi ve geliştirilmesi

http://www.nature.com/nbt/journal/v30/n7/abs/nbt.2289.html

 

antikor-ilaç konjukatı geliştirmE saçmaları son yıllarda büyük hız kazanmıştır. bunlar arasında özellıkle brentuxımab vedotın (adcetrıs) amerika birleşik devletleri gıda ve ilaç dairesi tarafından nüks etmiş hodgkin lenfoma ve sistemik anaplastik büyük hücreli lenfomada onaylanmıştır.