25.05.2009

LÖSEMİ, LENFOMA VE MİYELOMDAN KORKMAYIN! HEMATOLOGLARIN NESLİNİN TÜKENMESİNDEN KORKUN!

2. ULUSLARARASI LENFOMA-LÖSEMİ-MİYELOM (LLM) KONGRESİ

21 - 24 MAYIS 2009

WOW Hotels & Convention Center

BASIN BİLGİLENDİRME NOTU

Lösemi nedir?

Lösemi; akyuvar (Lökosit=beyaz küre) dediğimiz kemik iliğinde yapılan beyaz kan hücrelerinin kanseridir. Löseminin akut ve kronik olmak üzere iki ana tipi vardır. Akut Lösemiler; birden ortaya çıkan, hızla ilerleyen ve hastayı düşkün bırakan lösemiler olup, akut lenfoblastik ve akut myeloblastik olmak üzere iki ana tipten oluşmaktadır. Kronik lösemiler ise, daha yavaş seyirli olan, hastayı birden kötüleştirmeyen lösemilerdir. Kronik Miyelositer ve Kronik Lenfositer Lösemi olmak üzere iki ana tipi içermektdir. Akut Lösemilerde kanda lökosit sayısı düşük, normal, yüksek olabilirken, kronik lösemilerde kanda lökosit sayısı artmıştır. Löseminin hangi tip olduğu, hastanın muayenesinin yanısıra, kan ve kemik iliğindeki hücrelerin mikroskop altında incelenmesi ve bazı özel boyalar ile boyanması, ileri labaratuar incelemelerinin yapılmasiyle hematologlar tarafından konur. Her lösemi tipinin kendine özgü birçok alt tipi ve tedavi şekli vardır.

 

Lenfoma nedir?

Lenfoma lenfositlerin oluşturduğu bir kanser tipidir. Lenf dokusunun habis tümörüne verilen genel bir isimdir. Kanser ya normal hücrelerin hızla çoğalması veya normal lenfositlere göre daha uzun süre yaşamaları ile oluşur. Malign lenfoid hücreler de normal lenfositler gibi lenf düğümü, dalak, kemik iliği, kan ve diğer organlarda çoğalır. Lenfoma Hodgkin hastalığı ve Hodgkin dışı lenfoma adı altında iki büyük gruba ayrılır.

 

Multipl Miyelom nedir?

Çoğu kez sinsi bir şekilde başlayan, genellikle yavaş ilerleyen bir tür kan kanseridir. Plazma hücrelerinin kontrolsüz çoğalması sonucu oluşan kemik iliği tümörüne “plazmasitom (=miyelom; miyelo: ilik, om: ur), bu urların kemiklerde yaygın bir şekilde bulunması ile oluşan hastalığa da “multipl miyelom” denir. Kanserleşen plazma hücreleri, normalde kan hücrelerimizin üretildiği yer olan kemik iliğinde çoğaldıklarından hastalık “kemik iliği kanseri” olarak da adlandırılır.

Neden 2nd ICLLM düzenleme gereği duyuldu?

Ülkemizde günümüze kadar hematoloji alanında uluslar arası derneklerin bir çok kongresi düzenlenmiştir. THD olarak ülkemizde yerleşik, isim yapmış uluslar arası kongre takviminde yer edinmiş, bir kongre markası yaratılması hedeflenmiştir. Bu kongreye konu olarak da kemik iliğinden köken alan hücrelerin kötü huylu hastalıkları olan lösemi, lenfoma ve miyelom öncelikli olarak hedeflenmiştir.

 

 

 

Nasıl bugüne geldik, neyi başardık?

Birinci ICLLM 2007’de Fethiye’de 40’ı aşkın yabancı, 200 ü aşkın katılımcı ile gerçekleştirilmiştir. Bu toplantıdan aldığımız olumlu geri bildirimler sonrasında uluslar arası bilim arenasının önemli isimleri ile uluslar arası bilimsel düzenleme kurulu oluşturulmuş ve kendileri konularına ait programı düzenlemişlerdir. THD bu toplantıyı 2 yıl boyunca önemli ulusal ve uluslar arası hematoloji kongrelerinde tanıtmıştır. Blood ve Haematologica gibi hematoloji alanındaki çok önemli dergilerde kongrenin reklamı tam sayfa olarak yayınlanmıştır. Endüstri ile bu konuda işbirliği yapılmış destek alınmıştır. Sonuçta 42 farklı ülkeden 200’ü yabancı olmak üzere 440 katılımcı ve 54 davetli konuşmacı ile kongremizi istene hedefimize ulaşma yolunda önemli adımlar atıldı. 3. ICLLM için hazırlıklarımıza şimdiden başladık.

 

Neden lösemi, lenfoma ve miyelom?

Hematologlar iyi huylu (benin) ve kötü huylu (malin) hastalıkları tedavi etme konusunda sınırları kesin olmamakla birlikte bir görev ayrımına doğru gitmişlerdir. Adı geçen üç hastalıkta son 10 yılda yaşanan gelişmeler, yeni geliştirilen ve geliştirilmekte olan ajanların kullanımını arttırmıştır. Tedavi başarıları artmış ve tedavi planlaması için, hekimlerin güncel bilgi yüküne sahip olmaları gereği ortaya çıkmıştır. Lenfoma ağırlıklı olmak üzere her yıl on binlerin üstünde yeni olgu ortaya çıktığı gerçeği de unutulmamalıdır.

 

THD Lenfomaya nasıl yaklaşıyor?

Lenfoma konsültasyon zinciri ulusal projesi ile tanı konusunda yaşanan sorunların aşılması hedeflenmiştir. “Dikkat Lenfoma!” kampanyası ile THD bu hastalıkta toplum bilinç düzeyini arttırmayı hedeflemiş ve bunda belli ölçülerde başarılı olmuştur. Aynı projenin uzanımında olarak sosyal sorumluluklarının bilincinde olarak yurdumuzun farklı coğrafi bölgelerinde lenfoma sınıfları açılmıştır. Avrupa Hematoloji Birliği (EHA) ile birlikte ortak eğitim programlarını 2009 ve 2010’da tip II ve III tutarlı olarak devam ettirmektedir. Lenfoma kötü huylu hematolojinin temel ilgi alanlarından biri olup uzmanlık öncesi ve sonrası hekimlerin sürekli eğitimi, hastaların bilinçlendirilmesi ve toplumun bu hastalık konusunda bilgilendirilmesi açısından THD olarak sorumluklarımızın bilincindeyiz. Sloganımız “Lenfomadan korkmayın!”

 

Hastalıklara tanı konulmasında ne gelişmeler var?

20 yy da sadece histopatolojik değerlendirme ile yetinilirken, günümüzde ileri moleküler yöntemler kullanılmaktadır. Bu bilgiler ışığında geliştirilmiş ve dünya sağlık teşkilatı tarafından güncelleştirilmiş sınıflama tabloları kullanılarak tanı konmaktadır. Ayrıntılı tanılara farklı tedavi seçenekleri uygulanarak tedaviler özgün hale getirilmektedir. Doğru tanı hayati önem taşımaktadır. Artık tümörün genomik haritası çıkarılarak (sahip olduğu genetik yapının bir izdüşümünün alınması) biyolojik davranışı ortaya çıkartılmaya çalışılmaktadır.

 

Tedavide ne gelişmeler var? Önemli kavramlar nelerdir?

Artık özelleşmiş ve bireyselleşmiş tedavi kavramları ön plandadır. Hastalıkların çoğunlukla ileri yaşlarda ortaya çıkması, hastalarda eşlik eden diğer tıbbi sorunların da değerlendirilmesini gerektirmektedir. Hastanın hayat beklentisi de tedavi planı yapılırken mutlaka göz önüne alınmalıdır. Yaşam kalitesi artık hasta ve hekimlerin çok önemsediği bir kavramdır. Tedavi amaçlı kullanılan ajanların hastalarda farklı şekilde etki göstermesi farmakogenetik veriler ile öngörülebilmektedir. Tedavi sonrası cevap değerlendirilirken gelişmiş radyolojik ve radyonükleer incelemeler kullanılmaktadır. Fakat daha da önemlisi kemik iliği lenfomaların bazı tiplerinde, lösemi ve miyelomda temel tutulum bölgesi olduğu için 10.000/100.000’de bir tümör hücresi varlığı değerlendirilerek minimal artık hastalık değerlendirmesi yapılmaktadır. Hedef minimal artık hastalığın sıfırlanması, ölçülecek düzeyin altında kalmasıdır. İdame tedaviler artık daha sıklıkta kullanılmakta ve hastalık tekrarı önlenmeye çalışılmaktadır. Hedeflenmiş tedaviler ile sadece tümör hücrelerine saldırılmakta, diğer sağlıklı hücrelerin en az şekilde tedaviden etkilenmesine azami özen gösterilmektedir.

 

Yüksek doz kemoterapi ne demek?

Miyelom ve lenfomada tedavi dozu arttıkça tedavi cevabı da artmaktadır. Tedavi dozunun arttırılması hastada kemik iliği ve kemik iliği dışı hasarın artmasına yol açmaktadır. Kemik iliği hasarının önlenmesi için hastalık kontrol altına alındıktan sonra hastaların hematopoietik hücreleri büyüme faktörü ± kemoterapi kullanılarak hücre ayrım cihazları ile toplanmakta, dondurulmakta ve saklanmaktadır. Takiben hastalara yüksek doz kemoterapi uygulanmaktadır. Tedavi bitiminde dondurulmuş hücreler çözülerek hastaların kendisine verilmektedir. Verilen bu hücreler kemik iliğini tekrar yapılandırmaktadır. Bu yaklaşım otolog kök hücre desteğinde yüksek doz kemoterapi olarak tanımlanmaktadır.

 

Neden kanser verilerinin toplanması önemli?

Kongrede değişik ulusal hastalık çalışma gruplarının ortak ileriye dönük klinik çalışmalarını dinleme olanağı bulacağız. THD olarak hedefimiz bu tür çalışma gruplarının ülkemizde de oluşturulması ve klinik çalışmaların yürütülebilmesi için endüstri, sosyal güvence kurumu ve klinik araştırmacı işbirliğinin kurulmasıdır.

THD 5 hastalık veri tabanını bu yıl içinde ortak bir projeye dönüştürerek web tabanlı ileriye yönelik bir klinik araştırma haline getirdi. Verilerin girilmesini özendirmek amacıyla THD Yönetim Kurulu veri girişlerinin ödüllendirilmesi kararı aldı. İlave olarak tanı anında tümör dokusuna ait verilerin ayrıntılı olarak ileride değerlendirilebilmesi için biyobanka oluşturulması da çok önemli.

 

Uzun süreli kanser sağ kalımı neden önemli?

Tedavi edip sağ altımını sağladığımız olgular 10 yıllar sonra farklı geç yan etkiler ile karşı karşıya gelebilmekteler. İkincil kötü huylu tümör gelişimi dışında kalp damar ve solunum sistemi yan etkileri büyük önem taşımaktadır. İyileştirdiğimiz hastalarımızı geç dönemde de takip ederek geç kanser sağkalımlarını değerlendirmeliyiz.

Sonuç: Lösemi, lenfoma ve miyelomdan korkmayın!

Hematologların neslinin tükenmesinden korkun!

Basın toplantısı konuşmacılar;

Prof. Dr. Muhit Özcan

Türk Hematoloji Derneği Başkanı

Doç Dr. Mutlu Arat

Türk Hematoloji Derneği Genel Sekreteri

Dr. Robert E. Marcus

Londra King’s College Hastanesi

 

Dr. Jane Winter

Nortwestern Üniversitesi